Alles van waarde is weerloos
Onlangs vertelde een maatschappelijk werker me het volgende verhaal: een moeder en dochter waren herhaalde malen bij de low-vision-specialist geweest voor hulpmiddelen. Maar de moeder bleek ze niet te gebruiken. De low-vision-specialist had zijn best gedaan, en kwam niet verder. Uiteindelijk kwamen moeder en dochter bij de MW voor een gesprek. Toen de MW de moeder vroeg wat maakte dat ze de hulpmiddelen, zoals een beeldschermloep, links liet liggen, vertelde de vrouw: "Ik ging altijd met een boek of tijdschrift en een kop koffie even buiten in de zon zitten. Dat was echt mijn momentje voor mezelf. Dat kan nu niet meer. Met zo'n groot apparaat kan ik niet buiten zitten. Ik mis dat heel erg." Terwijl de vrouw dit vertelde, kreeg de dochter tranen in haar ogen. Ze had er niet bij stilgestaan wat het voor haar moeder eigenlijk betekende om visueel beperkt te zijn.
Voor mij verheldert dit verhaal hoezeer verlies van zicht niet gaat over verlies van mogelijkheden of vaardigheden. Dat is maar een uiterlijke verschijning. Waar het werkelijk om draait is welke betekenis die mogelijkheden en vaardigheden voor je hebben gehad. Welke waarde je hebt toegekend aan aspecten van je leven. Wat van grote waarde was, zoals een moment voor jezelf, veroorzaakt pijn als je dat door verlies van zicht niet meer hebt. Zoals de dichter Lucebert al eens op een muur schilderde: Alles van waarde is weerloos.
Zo is verlies van zicht voor ieder mens anders. Het kan mij bijvoorbeeld niets schelen dat ik op televisie weinig meer zie. Maar moeilijker te accepteren vind ik dat ik kunstwerken in een museum niet meer kan bewonderen. Zowel mijn man als ik houden van kunst. Maar nu er meer tijd is om musea te gaan bezoeken en ons verder te verdiepen, kan dat niet meer. Een invulling van vrije tijd, van samen genieten valt daarmee weg. En nu ik dit schrijf, merk ik hoe moeilijk ik het vind dit uit te leggen, hoe persoonlijk dit is. Omdat het van waarde is, is het kwetsbaar, weerloos, zoals Lucebert het precies heeft verwoord. |
