Innerlijk praten tegen onszelf doen we allemaal, de een bewuster dan de ander. Vermaningen, aansporingen, evaluaties, conclusies, oordelen. Vaak tettert ons hoofd de hele dag door. Dit innerlijke gesprek heeft veel invloed op wat je voelt en doet gedurende de dag. 

Als je met beperking of chronische ziekte te maken krijgt kan die innerlijke praat lange tijd gaan over je verlies. Je bent dan bezig te verwerken wat je is overkomen. Veel staat in het teken van verliezen en aanpassen. Ik noem de innerlijke praat in een dergelijke periode 'verwerkpraat'. Het belang en de invloed van deze praat wordt vaak onderschat.

Verwerken is nooit klaar als je moet leven met beperkingen. Je hele verdere leven weeft verlies zich in pieken en dalen door je bestaan. Omdat de beperkingen er iedere dag zijn en grote impact hebben op je leven. Zo heb je dus regelmatig te maken met verwerkpraat.

Zoals ik het ken is verwerkpraat een continue onderstroom. In het me verhouden tot mijn visuele beperking in relatie tot de visuele werkelijkheid is diep van binnen altijd wel een verzet, een verdriet of een gemis waarover iets te zeggen valt. En als er een actuele situatie is die pijnlijk of lastig is als gevolg van mijn visuele beperking is de verwerkpraat sterker aanwezig. Ook als ik iets leuks aan het doen ben. Zittend op een terras in de zon met een weids uitzicht. Het uitzicht wordt voor me geschetst. En innerlijk gaat de verwerkpraat aan de slag. In een restaurant wordt me verteld wat er op het bord ligt. Ik kan ruiken en proeven dat het heerlijk is. Maar de visuele informatie van de kleuren en compositie mis ik. Ja, ik weet dat het niet anders is. Maar het is een missen die ik niet kan compenseren met iets anders. De innerlijke praat doet hard zijn best het allemaal fantastisch te vinden en de 'ja-maar' te onderdrukken. En duwt tegelijk een ander stemmetje weg dat verdriet heeft omdat ik de ervaring van kunnen zien even zo heel erg mis.

Verwerkpraat kost veel energie. Als ik mijn cliënten hierover vertel geeft het vaak inzicht. Hoewel het ook lastig is de oorzaak van moeheid aan te wijzen als je een visuele beperking hebt. Alles kost dan meer  energie. Toch is weten dat verwerkpraat ook energie kost behulpzaam. Maar omdat de verwerkpraat veelal onbewust is heb je het niet door dat het gaande is. Onbewust ben je hard aan het werk je verliezen te herkauwen tot ze minder pijn doen. Zolang je de pijnlijke gedachten en gevoelens negeert of wegduwt gaat het herkauwen door. tot je je ervan bewust wordt. En de pijn erkent en toelaat. Verwerkpraat is functioneel herkauwen tot de meeste pijn eruit gekauwd is.. e

Ook ik wil niet altijd die innerlijke praat aanhoren. Maar zolang ik het negeer blijft het energie trekken totdat ik me ervan bewust word en het toelaat. Dan wordt het van een monoloog een dialoog. En dat helpt bij verwerken. Het is belangrijk de verwerkpraat serieus te nemen. Maar niet als de 'waarheid'. Vooral niet de praat die gaat over dat je het niet kunt verdragen, dat je leven nooit meer leuk zal zijn of dat je het allemaal niet aankunt. Dan loop je het risico dat je al je sombere en negatieve conclusies gaat geloven. En zo praat je jezelf de put of de depressie in. Verwerkpraat is een tijdelijke maar noodzakelijke manier om beetje bij beetje de pijnlijke werkelijkheid te aanvaarden. En te erkennen dat die beperking blijvend is. De werkelijkheid waarmee je het moet doen. 

Gaandeweg mijn jaren van verliezen en aanpassen is deze onderstroom minder ondermijnend geworden. Ik heb meer evenwicht gevonden in mijn visueel beperkte leven. Maar de onderstroom is nooit helemaal verdwenen. Zomaar ineens kan het getriggerd worden. En wat ik geleerd heb is dat het dan helpt de woorden naar buiten te brengen. Ze uit te spreken of op te schrijven. Ik ga zo het gesprek met de onderstroom aan. 

Onlangs hoorde ik de stem weer even. Er was een live-concert van George Michael op tv. Heerlijke dans- en emo-muziek. Wat kon die man geweldig zingen. En wat zou ik de man en zijn show graag even willen zien. Heel even maar…. Zien kan ik het niet meer. Maar dansen en geraakt worden door zijn muziek kan gelukkig nog wel. Dat heb ik heerlijk toegelaten. Na de verdrietige en uitgesproken constatering dat zien er niet meer inzit. Ook niet heel even.